Kendini Sabote Etmenin Psikolojisi: En Büyük Engel Neden Bazen Kendimiz Oluruz?

Bazen her şey tam yolunda giderken, sanki içeriden bir ses ''her şey fazla iyi, bir yerlerde bozulması lazım'' der gibi hissettin mi? Belki çok istediğin bir ilişki başladıktan sonra birden uzaklaştın ya da kariyerinde büyük bir fırsat doğmuşken ertelemeler içinde buldun kendini. Mutluluktan korkmuşsun gibi... Kendini sabote etmek çoğu zaman bilinç dışında gelişen ve bizi korumaya çalışan ama aslında engelleyen bir mekanizmadır.

Kendini Sabote Etmek Ne Demek?

Kendini sabote etmek, kişinin bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde kendi hedeflerine, ilişkilerine ya da mutluluğuna engel olmasıdır. Bu; ilişkilerden kaçmak, sürekli ertelemek, aşırı mükemmeliyetçilik, gereksiz risk almak ya da kendini değersiz hissettiği için fırsatları geri çevirmek şeklinde kendini gösterebilir.

Neden Kendimizi Sabote Ederiz?

1. Düşük Özdeğer:

   Kendimizi yeterince değerli görmediğimizde, iyi şeylerin bizim başımıza gelmesini kabul etmekte zorlanırız. Başarıyı hak etmediğimize inanır, mutluluğu sürdürmektense onu bozmayı tercih ederiz. Çünkü bilinç dışında şöyle deriz: “Zaten elimde tutamam, bari ben bozayım.”

2. Başarı Korkusu:

   Başarı yeni sorumluluklar, beklentiler ve görünürlük getirir. Tüm bunlar belirsizlik barındırır ve zihin için tehdit gibi algılanabilir. Bu yüzden başarısızlık, daha tanıdık ve güvenli gelir.

3. İçsel Eleştirmen:

   İçimizdeki o eleştirel iç ses… Sürekli “yetersizsin, zaten yine batıracaksın” diyen eleştirmen. Bazen bu ses bize ait değildir; geçmişten, belki bir ebeveynden ya da otorite figüründen gelir ve maalesef içselleştirilmiştir.

4. Travmatik Deneyimlerin İzleri:

   Çocuklukta ya da geçmişte yaşanan reddedilme, eleştirilme, hayal kırıklıkları… Zihin, benzer duyguları yaşamamak için kendini korumaya çalışır. Ve bunun yolu bazen, hiç başlamamaktan geçer.

Kendini Sabote Etme Döngüsünü Kırmak Mümkün mü?

Kesinlikle mümkün. İşte başlangıç için bazı yollar:

• Farkındalık Geliştirmek:

  Kendini sabote ettiğin anları fark etmek, en güçlü ilk adımdır. Kendine şefkatle yaklaşmak, yargılamadan gözlemlemek.

• İç Diyaloğunu Dönüştür:

  “Yetersizim” yerine “Öğreniyorum, gelişiyorum” gibi daha gerçekçi ve destekleyici cümleleri içselleştirmeye çalışmak.

• Mükemmeliyetçiliği Bırak:

  İyi yeterince iyidir. Hatalar öğrenmenin bir parçasıdır, başarısızlık değil. Her zaman mükemmel olmaya çalışmanın, oldukça gerçek dışı bir beklenti olduğunu kendine hatırlatmak.

• Profesyonel Destek Al:

  Kendini sabote etmenin kökleri bazen çok derinlere dayanır. Terapi süreci, bu kökleri görünür kılmak ve dönüştürmek için en güvenli alanlardan biridir.

Önemli bir adım olan farkındalık adımında '' kendine sabote ettiğin döngülerini fark etmek'' başlangıç için yeterlidir. Bu çoğunlukla geçmişten gelen bir savunma mekanizmasıdır. Sadece geçmişin, seni tanımlamaz ve geleceğini belirlemez. Farkındalıkla birlikte bunları değiştirmek ve yeniden anlamlandırmak her zaman mümkündür. En büyük değişimler, kendimize karşı dürüst olmaya başladığımızda başlar.