Mükemmeliyetçi Yapınız bir Araç mı yoksa bir Amaç mı?

Günümüzde oldukça sık duyduğumuz ve insanların kendilerini tanımlarken kullandığı bir düşünce kalıbıdır mükemmeliyetçilik. Özellikle iş ortamında bazı insanlar kendilerini “Ben aşırı mükemmeliyetçiyim” şeklinde tanımlama eğilimi gösteriyor. Diğer başka alanlarda da adını sıkça duyuyoruz. Ebeveyn tutumlarını konuşurken, sosyal ilişkilerde, sosyal rollerde vb.

Peki nedir bu mükemmeliyetçilik?

Mükemmeliyetçilik, bir kişinin kusursuz olma ve mükemmel olmak için çabalama endişesini içermektedir. Mükemmeliyetçilik, genel olarak kişinin kendisi için aşırı yüksek beklentiler koyması ve bu beklentilere ulaşmak için oldukça endişe duyması, bunlarla ilgili kendine aşırı eleştirel yaklaşması ile karakterize edilen geniş bir kişilik tarzıdır.

Mükemmeliyetçilik Sağlıksız bir Düşünce Kalıbı mıdır?

Bir durumu sağlıklı ve sağlıksız olarak ayırmak için öncelikle kişinin hayatına olan etkilerine bakmamız gerekir. Diğer yandan, mükemmeliyetçi yapınız, hayatınızın kalitesini nasıl etkiliyor? Yaşamdan aldığınız zevk konusunda nasıl etkileri oluyor? Bu düşünce yapınız işlevsel sonuçlara neden oluyor mu, yoksa sizi işlevsiz yapıyor ve eylemlerinizde öne çıkan temalar; suçluluk, başarısızlık ve erteleme mi oluyor? Mükemmeliyete ulaşmak için sağlığınızdan, sosyal yaşamınızdan, çevrenizdeki kişilerden kendini soyutlama eğilimi gösteriyor musunuz? gibi sorularla mükemmeliyetçi düşünce kalıbınızın sağlıklı ve sağlıksız boyutlarını değerlendirebilirsiniz.

Mükemmeliyetçilik hayatımızda birçok şeyden zevk alamamayı beraberinde getirir. Çünkü bu düşünce kalıbına sahip olan kişiler, şimdiye kadar yapmış oldukları veya şu an yaptıkları şeylere değil bir sonraki eylemlerine odaklanırlar. Yani; bir sonraki mükemmel olma planına. Aslında sonu olmayan bir eylem planıdır bu. Çünkü bu düşünce kalıbında hiçbir zaman ''tamam! bu sefer oldu'' yoktur. Peki bu kişiler neden ''mükemmel olmayanı'' kabul etmekte zorlanırlar? Çoğu zaman mükemmel olma çabasının altında, sıradan olmaktan korkma ve yutulma korkusu vardır. Bu şekilde kendileri için bir çeşit savunma oluşturmuşlardır, ancak bu şekilde kendilerini korkutan durumlar ve olaylardan kaçabileceklerine dair geliştirdikleri bir kalıp olabilmektedir. Bu düşünce kalıbı için, mükemmel olmayanı ve sıradanı kabul etmek bir felaket senaryosudur.

Kendinizle ilgili değerlendirme yapabilmek için, mükemmeliyetçi düşünce yapınızın sağlıklı mı sağlıksız mı olduğuna karar vermeniz gerekebilir. Mükemmeliyetçilik, hayatınızda bir amaç mı yoksa bir araç mı? Eğer amaç haline getirdiyseniz ve yukardaki soruların çoğu işlevsiz sonuçlara neden oluyorsa bu düşünce kalıbınız ile ilgili destek almanız gerekebilir. Sağlıksız mükemmeliyetçilik boyutu, kişinin hayat kalitesine zarar vermekte ve yaşam doyumunu olumsuz etkilemektedir.